Αναγνώστες

Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2014

ΟΙ δύο δρόμοι της ψυχής.



Η ζωή εδώ τελειώνει σβήνει το καντήλι μου κι η ψυχή σαν χελιδόνι φεύγει από τα χείλη μου.
Ο λαϊκός τροβαδούρος σ' αυτό το άσμα, παρομοιάζει την ψυχή με χελιδόνι, δίνοντας έτσι μια γεύση για την λεπτή υφή της ψυχής. 
Η πεταλούδα είναι σύμβολο ψυχής από αρχαιοτάτων χρόνων.  
Η λέξη ψυχή προέρχεται από το ρήμα "ψύχω" που σημαίνει "πνέω".
Ως πνοή λοιπόν χαρακτηρίζεται η ψυχή και είναι όντως η ύστατη ένδειξη ζωής. 
Άφησε την τελευταία του πνοή, λέγεται χαρακτηριστικά στην περίπτωση του Θανάτου. 
Ο Ηράκλειτος έχει ορίσει τις δυο κατευθύνσεις που τείνει να κινηθεί η ψυχή, εν όσο βρίσκεται ενσαρκωμένη σε ένα σώμα.
Η (ψυχή) τείνει να κινηθεί προς δυο αντίθετες κατευθύνσεις κατά την διάρκεια του βίου της στην γη.
Άλλοτε κινείται  προς τα κάτω σαν να ακολουθεί τον νόμο της βαρύτητας και άλλοτε πάλι κινείται προς τον ουρανό, σαν ένα αερόστατο ελεύθερο από  τα σκοινιά που το κρατούσαν δεμένο στο έδαφος. 
Όπως κινούνται οι φυσαλίδες αέρος εντός του ύδατος, ενός πυκνότερου μέσου σε σύγκριση με την πυκνότητα αέρος, που είναι το περιεχόμενο της  φυσαλίδας. 

Ο Ηράκλειτος γράφει σε σχέση με το υπ' όψιν θέμα:
Ανήρ οκόταν μεθυσθεί άγεται υπό παιδός νήβου
ουκ επαίων οκη βαίνει , υγρήν την ψυχήν έχων.
Μετάφραση:
Ένας άντρας όταν μεθύσει αφήνεται να τον οδηγεί ένα ανήλικο παιδί, παραπατάει χωρίς να ξέρει που πηγαίνει.
Και συνεχίζει.
Αι ψυχαί όσμονται καθ' Άδην. 
αύη ψυχή σοφώτατη και αρίστη.
Οι ψυχές ρέπουν προς το υγρό στοιχείο. 
Η στεγνή ψυχή είναι η πιο σοφή και άριστη.
Παρένθεση  
Απαραίτητη για την πληρέστερη κατανόηση της κεντρικής ιδέας της ανάρτησης. 
Σ' αυτό το σημείο κρίνεται σκόπιμο να προστεθεί μια αντιστοιχία, που είχα κάνει παλιότερα σχετική με την ομοιότητα του ανθρώπου με αναμμένο κερί.
Ο άνθρωπος έχει καθιερώσει εν μέρει ασυνείδητα το κερί  στις λατρευτικές του  εκδηλώσεις, σε όλες σχεδόν τις θρησκείες του κόσμου. 
Ας αναλογιστούμε τις υπηρεσίες που έχει προσφέρει το κερί στην κοινωνία των ανθρώπων πριν την εφεύρεση του ηλεκτρισμού και εξακολουθεί να προσφέρει μέχρι σήμερα.
Εδώ όμως θα τονισθεί η σημασία του σαν σύμβολο θρησκευτικό.
Σαν τέτοιο δεν  είναι τυχαίο και η σημασία του είναι ουσιαστική. 
Το κερί συμβολίζει  στον κοσμικό νόμο της ομοιότητας, γιατί παρουσιάζει τις παρακάτω ομοιότητες με τον άνθρωπο.
Συμβολίζει τον όρθιο άνθρωπο σε σχέση με τα υπόλοιπα όντα του ζωικού βασιλείου, όταν το κερί στέκεται αναμμένο στο μανουάλι της εκκλησίας ή στο προσκυνητάρι του μακρινού νησιού.
Το κεφάλι του αντιστοιχεί στην φλόγα. 
Η φλόγα κατακαίει το σώμα του κεριού και το μετατρέπει σε διάπυρα προϊόντα καύσεως.
Αυτά τα προϊόντα λόγω της πυκνότητας τους σε σχέση με την πυκνότητα της ατμόσφαιρας αποκτούν  ανοδική πορεία. 
Στον άνθρωπο ο περιορισμένος χρόνος που διαρκεί ο ρόλος του επάνω στην γη κάποτε τελειώνει, σβήνει τότε το Φως του εγκεφάλου του και η ψυχή επιστρέφει στην πηγή της ύπαρξής της.  
Για τον  άνθρωπο όλη η ουσία είναι ο εγκέφαλός του, εκεί εδράζεται η σκέψη, η κρίση και η φαντασία.
Ο εγκέφαλός του, αντίστοιχος της φλόγας του κεριού, έχει τις μεγαλύτερες ανάγκες θερμίδων  όταν λειτουργεί και φωτίζει με τον ζωντανό λόγο τα όντα που τον περιβάλουν.  
Ο μηχανισμός του σώματος
που σκοπός του είναι, να εξυπηρετεί τον εγκέφαλο, παρέχοντάς του τροφή και μεταφορά. 
Προϊόντος του χρόνου αυτό το σώμα φθείρεται, εξαντλείται  και μετατρέπεται σε απλά οργανικά υλικά, όπως εξαντλείται το σώμα του κεριού κατά την καύση.
Τα υλικά  αυτά επιστρέφουν στην γη από όπου προήλθαν.
Για τον εγκέφαλό του ζει ο άνθρωπος,  γι' αυτόν υποφέρει προσπαθώντας, να αναπτύξει την συνειδητότητα, που του επιβάλλεται εσωτερικά και έμφυτα, χωρίς να το αντιλαμβάνεται. 
Όλη η πορεία του στην  ζωή εξαρτάται απ' αυτό το μέρος του σώματος.
Όταν ο εγκέφαλος σταματήσει να λειτουργεί, ο άνθρωπος και το κάθε γήινο ΟΝ  θεωρείται κλινικά νεκρό. 
Αφού ο εγκέφαλος ήταν η αιτία της ύπαρξής του.

Η κατοικία της ψυχής είναι ο εγκέφαλος των όντων.

Το κερί σβήνει, παύει να φωτίζει τον περιβάλλοντα χώρο.
Όταν ο εγκέφαλος σταματήσει την λειτουργία του και η ζωή του όντος εξαφανίζεται.
Συνεπώς η ψυχή καθορίζει την πορεία του ανθρώπου στην γήινη ζωή του.
Επομένως η συμπεριφορά και η μορφή των σχέσεών του με τους άλλους και τον κόσμο γενικότερα, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ποιότητα και την προϊστορία της ψυχής του. 
Ανεδείχθη λοιπόν η σημασία του κεριού σαν σύμβολο και αιτιολογείται έτσι η σχέση του με την θρησκεία και ο ρόλος του στις λατρευτικές εκδηλώσεις των ανθρώπων. 

Η θρησκεία είναι η σχέση του ανθρώπου με την Δημιουργία και  φανερώνει την έμφυτη τάση του για επιστροφή στην Δημιουργική Αρχή.

Πολλά λαϊκά τραγούδια περιλαμβάνουν μέσα στις φράσεις τους την έννοια της φλόγας του κεριού,
όταν αναφέρονται στον φλογερό έρωτα που κατακαίει στις καρδιές των ερωτευμένων.
Η φράση  η ζωή εδώ τελειώνει σβήνει το καντήλι μου, είναι δηλωτική της σχέσης της ζωής με την φλόγα του κεριού. 
Το κερί είναι ένα απλό υλικό αντικείμενο, μόνο όταν ανάβει, τότε και μόνο τότε,  θεωρείται ζωντανό και δραστήριο.
Αυτό που δίνει νόημα στο κερί είναι η φλόγα του όταν ανάβει.
Παρομοίως η ψυχή είναι εκείνο το στοιχείο που ορίζει τον άνθρωπο.
Ο άνθρωπος άθελά του πρώτο - κατασκεύασε το κερί, οδηγούμενος ασυνείδητα εν πολλοίς  από την ίδια την Φύση.


Στο βιβλίο ("Κριμένη  Αρμονία") του ( Όσσο), που ασχολείται αποκλειστικά με την ανάλυση ρητών του μεγάλου Ηράκλειτου. Στο τμήμα του βιβλίου που αναλύει το υπ' όψιν ρητό, το σχετικό με την υγρή και στεγνή ψυχή, αρχίζει έτσι:
Όπως έλεγα και εχθές η ανθρώπινη συνείδηση δυο δρόμους έχει να ακολουθήσει:
Ο ένας είναι αυτός του νερού που κυλά προς τα κάτω.
Ο άλλος είναι ο δρόμος της φωτιάς που κινείται προς τα πάνω.
Νερό και φωτιά είναι σύμβολα βαθιάς σημασίας για την ζωή. 
Η παρομοίωση του με το νερό εξηγείται, με το γεγονός ότι ο άνθρωπος όταν αφεθεί ελεύθερος από υλοποίηση ιδεών και προσπάθεια ανάπτυξης συνειδητότητας,  ρέπει προς τα κατώτερα πάθη.
Αυτό επιτάσσει ο φυσικός νόμος υποβάθμισης της ενέργειας ενός φυσικού σώματος ή συστήματος σωμάτων.
Ο οποίος αναφέρει τα ακόλουθα: 
Όταν ένα σώμα ή σύστημα σωμάτων μπορεί να καταλάβει θέσεις με διάφορες τιμές δυναμικής ενέργειας, αν αφεθεί ελεύθερο θα πάει καταλάβει την θέση εκείνη με την μικρότερη δυναμική ενέργεια.
Το εκκρεμές όταν δεν έχει διέγερση, καταλαμβάνει την θέση ελάχιστης δυναμικής ενάργειας που είναι η θέση ισορροπίας, ακινησίας και παθητικότητας. 
Το νερό των ποταμών υπό την επίδραση της βαρύτητας τείνει, να καταλάβει την θέση ελάχιστης δυναμικής ενέργειας, κινούμενο προς τα χαμηλότερα σημεία του εδάφους μέχρι την επιφάνεια της θάλασσας, 
όπου ισορροπεί τελικά μη έχοντας άλλες θέσεις μικρότερης δυναμικής ενέργειας. 

Η φωτιά τώρα λόγω της υψηλής θερμοκρασίας στον χώρο της καύσεως, ο περιβάλλων την φλόγα αέρας,  γίνεται αραιότερος και ανεβαίνει, ως ελαφρότερος μέσα στην υπόλοιπη μάζα αέρος σταθερής πυκνότητας. 
Η δε φλόγα καθεαυτή αποτελείται από διάπυρα ιονισμένα σωματίδια αέρος λόγω της υψηλής θερμοκρασίας καύσης.
Αυτός είναι ο λόγος που εμφανίζεται σαν  παιχνίδι μέσα στον χώρο και η ανοδική μορφή της. 
Χαρακτηριστική είναι  η απαράμιλλη χάρη και γοητεία, κατά την χορευτική κίνηση στην οποία επιδίδονται οι φλόγες, εκφράζοντας την έννοια της απόλυτης ελευθερίας που τις διακατέχει.
Πολλές φορές κατά την διάρκεια του χειμώνα, μου αρέσει να κάθομαι απέναντι στην φωτιά που καίει στο τζάκι και να αφήνομαι στην αγνή χαρά που προκύπτει όταν γίνεσαι ένα με τις φλόγες. 
Είναι ο καλύτερος διαλογισμός.
Η παρομοίωση της ψυχής με την μία ή την άλλη κατάσταση δικαιολογείται πλήρως  προσαρμοσμένη πολύ έντεχνα στην φυσική πραγματικότητα, ως εξής:
Όταν ο Ηράκλειτος λέει ότι η υγρή ψυχή διακατέχεται από μέθη, ότι  δηλαδή έχει απολέσει εν μέρει την συνείδηση.
Έχει απόλυτο δίκιο να την παρομοιάζει με το νερό που ακολουθεί  τον νόμο της βαρύτητας κατρακυλώντας παθητικά όλο και σε χαμηλότερα σημεία.
Ο απλός λαός λέει ότι αυτός ο άνθρωπος έχει πέσει πολύ χαμηλά  στα μάτια του κόσμου.
Δηλαδή πράττει ότι του επιβάλει η δύναμη της βαρύτητας, αγνοώντας την όποια αδύναμη εσωτερική διέγερση, ακολουθεί τις όχθες του ποταμού, που το ίδιο έχει χαράξει κατά την κάθοδό του προς την θάλασσα. 
Εξ άλλου είναι νόμος της Φύσης κάθε κίνηση να έχει ως αίτιο μια δύναμη.

Υπάρχουν πολλά πάθη που οδηγούν τον άνθρωπο στην σκλαβιά και την ερήμωση αφαιρώντας του κάθε ίχνος υγιούς σκέψης και συμπεριφοράς. 
Το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, το σεξ,  η εξουσία, η χαρτοπαιξία, η πλεονεξία είναι  μερικά από τα πάθη στα οποία μπορεί να υποπέσει η ψυχή του ανθρώπου. 
Ο άνθρωπος υπό την επήρεια του πάθους του, όποιο και να είναι αυτό, μοιάζει σαν το άλογο που του έβαλαν παρωπίδες, για να βαδίζει πάντοτε άβουλα σύμφωνα με τις επιταγές του αμαξά.
Δυνατότητα να μπορεί να διακρίνει εναλλακτικές λύσεις πορείας δεν του επιτρέπεται, όπως δεν του επιτρέπεται επίσης να έχει καμιά πρωτοβουλία.  
Εκτός αν αφηνιάζει από την πολύωρη ταλαιπωρία  και βασανισμό από τον οδηγό του.
Τότε η ψυχή σε στιγμές συνειδησιακής αναλαμπής ή και έξωθεν βοήθειας αφυπνίζεται και γλυτώνει από τα δεσμά του πάθους.
Η μακαριότητα βρίσκεται στην ανοδική κίνηση, αντίθετα με την ηδονή που ακολουθεί τον αντίθετο δρόμο της καθόδου.
Ο δρόμος της καθόδου λέγεται και οδός της ήσσονος προσπάθειας ή της απώλειας.
Πράγματι δεν χρειάζεται, να κάνεις τίποτα, αρκεί να αφεθεί στην επίδραση του πάθους που ενέχει μέσα του την ηδονή, την απόλαυση την πλήρη εγκατάλειψη κάθε ηθικής αρχής, κάτω από το καθεστώς του πάθους.
Υπάρχει μια μοναδική κατάσταση υπέρβασης κάθε έννοιας γήινου χαρακτηρισμού.
Είναι αυτό υπερβαίνει και την απλή φλόγα που κατακαίει αφανίζει κάθε εγώ, υπερβαίνει κάθε υλική επιθυμία, είναι τα πάντα, είναι η απόλυτη πληρότητα, είναι το τέλος κάθε προσπάθειας για το ξεπέρασμα του Γολγοθά των όντων, κάτι που δεν περιγράφεται ούτε φυλακίζεται μέσα στα λόγια.
Είναι αυτό που έχει διαποτίσει και το τελευταίο μόριο της ύπαρξής σου.
Κι αυτό λέγεται Αγάπη. 
Η αληθινή (Αγάπη) είναι δύναμη  ζωντάνιας, το πιο τέλειο παράδειγμα πνευματικής ανόδου.
Η αληθινή Αγάπη μπορεί να είναι αιώνια, χωρίς αυτή τα πάντα γίνονται εφήμερα.   
Η αληθινή Αγάπη είναι σκέτη κάθαρση, μια απόλυτα συνειδητή κατάσταση.
Είναι ολοκληρωτικά διαφορετική και σπάνια. 
Όταν όμως συμβεί είναι το ομορφότερο πράγμα που μπορεί να σου συμβεί σε ολόκληρο τον κόσμο.
Είναι κάτι που αληθινά σε απογειώνει.
Ένα τραγούδι που λέγαμε στα νιάτα μας, υμνεί την Αγάπη με τον καλύτερο τρόπο.
Αυτό είναι το τραγούδι με τον τίτλο: ( Love is amany splendored thnk.) 

Στο βιβλίο Κριμένη Αρμονία¨" ο Όσσο αναλύει τις κυριότερες ρήσεις του Ηράκλειτου. 

Είναι δε ότι πιο πλούσιο σε ιδέες, έχω διαβάσει μέχρι στιγμής, όχι μόνο λόγω της σοφίας της πηγής προέλευσης, αλλά και λόγω της πλούσιας επέκτασης και επεξηγήσεων με τις οποίες έντεχνα εμπλουτίζει το κείμενο  ο συγγραφέας. 
Ο πλούτος και η πυκνότητα των ιδεών είναι εξ άλλου το χαρακτηριστικό γνώρισμα των διδασκάλων του κόσμου.
Για μένα  είναι ένα σωστό ευαγγέλιο, το συνιστώ ανεπιφύλακτα αυτό, ως επίσης και όλη την σειρά βιβλίων με συγγραφέα τον διδάσκαλο Όσσο.